گفتار نهم : برآیند آیات اخیر مرتبط با موضوع جانشین 

   هم اکنون و با توجه به گزیده ی اخیر از گفتار هشتم؛ یعنی آیات 89 سوره ی نحل و 3 سوره ی سبا مبنی بر این که: 1) قرآن شرح کاملی برای هر چیز است، و 2) هر چیزی که در آسمانها و زمین باشد،از کوچک تا بزرگ در این کتاب هست؛ 3) پس بعنوان یک پرسش باید دید که آیا موضوع جانشین پیامبر مکرم اسلام ص نیز در قرآن بدان اشاره شده است یا خیر؟ و اگر پاسخ آری است؛ چند و چون آن کدام است؟ به عبارت دیگر در ادامهْ قصد و آهنگ به یاری خداوند یکتا بر این است تا بر اساس آیات قرآن که همانطور که رفتْ وجه مشترک کلیه ی مسلمانان است؛ دانسته شود که واقعن چه کسی و با چه خصوصیاتی و ویژگی هایی می توانسته به خواست و اراده ی خداوندی جانشین بلافصل و بر حق پیامبر گرامی اسلام ص باشد.

    پیش از پرداختن به پاسخ این پرسش یا پیگیری این مطلب؛ لازم می آید یادآوری شود آنچه که محور بحث جانشین پیامبر ص است، آیه ی کریمه ی  67 سوره ی مائده می باشد، چرا که بر اساس سر آغاز این آیه سخن از این است که ای پیامبر آنچه را که از پروردگارت به سوی تو فرو فرستاده شده را "ابلاغ" کن و به مردم برسان: « یَا أَیُّهَا الرَّسُولُ بَلِّغْ مَا أُنْزِلَ إِلَیْکَ مِنْ رَبِّکَ وَإِنْ لَمْ تَفْعَلْ فَمَا بَلَّغْتَ رِسَالَتَهُ وَاللَّهُ یَعْصِمُکَ مِنَ النَّاسِ إِنَّ اللَّهَ لا یَهْدِی الْقَوْمَ الْکَافِرِینَ (67) مائده.[1]. »

     همانطور که گذشت در این آیه اولن وظیفه ی رسول خدا فقط رساندن آنچه است که به او از سوی پروردگار جهانیان وحی و فرو فرستاده شده است و نه چیز دیگر . و دوم این که لازمه ی انجام رسالت خدا توسط رسول او ص که برای همین کار برانگیخته شده است[2]؛ انجام همین امر یعنی رساندن و ابلاغ محتوای این آیه که موضوع «جانشینی» برای وی است؛ می باشد. و سوم این که کسانی که بخواهند در سر این راه مانعی ایجاد کنند، برابر بخش پایانی آیه از کفار بوده و نه تنها هدایت نمی شوند که حتی خداوند، رسولش را نیز از هر گونه نیرنگ یا آزار آنان نگهداری خواهد نمود چرا که او دانا و توانای به تمام امور از پیدا و پنهان و آنچه در درون سینه هاست و یا آشکار شود؛ می باشد.

   موضوع دوم در این رابطه این که همانطور که در آیه ی 13 سوره ی مبارکه ی شورا رفت، خداوند یگانه پس از اشاره به شریعت های دین اسلام و پیامبران اولواالعزم که همگی باید دین را به پا دارند؛ سخن از «اللَّهُ یَجْتَبِی إِلَیْهِ مَنْ یَشَاءُ وَیَهْدِی إِلَیْهِ مَنْ یُنِیبُ » به میان آورده است، و این یعنی این که او در ادامه و امتداد و طول برانگیختن پیامبران که در مبحث ارث بدان اشاره شد و آخرین آن ها پیامبر خاتم ص است؛ کسانی را برای این دین که همانا اسلام است بر می گزیند تا آن را به پا دارند و پشتیبان آن باشند. و این یعنی همان موضوع امامت متقین امری که مرتبط با شریعت موسی ع نیز مصداق داشته : « وَلَقَدْ آتَیْنَا مُوسَى الْکِتَابَ فَلا تَکُنْ فِی مِرْیَةٍ مِنْ لِقَائِهِ وَجَعَلْنَاهُ هُدًى لِبَنِی إِسْرَائِیلَ (23)وَجَعَلْنَا مِنْهُمْ أَئِمَّةً یَهْدُونَ بِأَمْرِنَا لَمَّا صَبَرُوا وَکَانُوا بِآیَاتِنَا یُوقِنُونَ (24) سجده ».     و ولایت مومنین و بعبارتی امری که مرتبط با شریعت موسی ع نیز مصداق داشته : « وَلَقَدْ آتَیْنَا مُوسَى الْکِتَابَ فَلا تَکُنْ فِی مِرْیَةٍ مِنْ لِقَائِهِ وَجَعَلْنَاهُ هُدًى لِبَنِی إِسْرَائِیلَ (23)وَجَعَلْنَا مِنْهُمْ أَئِمَّةً یَهْدُونَ بِأَمْرِنَا لَمَّا صَبَرُوا وَکَانُوا بِآیَاتِنَا یُوقِنُونَ (24) سجده». که بایسته است گفته شود که در واقع حق هم همین است که وقتی خداوند برای دینشْ پیامبرانی را اعم از تشریعی و تبلیغی بر می گزیند؛ لذا در ادامه و پس از انقطاع وحی و ختم نبوت، جانشینانی را نیز بر گزیند. یعنی کسی از  مومنین نمی تواند برای دین خدا پس از تکمیل دین و اتمام نعمت ( 3 مائده ) بیاید و تصمیم بگیرد و جانشین بیابد و به کار بگمارد، چرا که این حق خداوند است و تنها اوست که می داند که چه کسی می تواند دینش را یاری کند. چرا که اگر کسی نافرمانی خدا را در آنچه که به واسطه ی رسولشْ بدان امر کرده است، بکند، نتیجه ای جز گمراهی برایش نخواهد داشت؛ آن هم گمراهی آشکار و روشن : « وَمَا کَانَ لِمُؤْمِنٍ وَلا مُؤْمِنَةٍ إِذَا قَضَى اللَّهُ وَرَسُولُهُ أَمْرًا أَنْ یَکُونَ لَهُمُ الْخِیَرَةُ مِنْ أَمْرِهِمْ وَمَنْ یَعْصِ اللَّهَ وَرَسُولَهُ فَقَدْ ضَلَّ ضَلالا مُبِینًا (36) احزاب[3] »

    اما مرتبط با این بحث و اثبات این که این تنها حق ِ خداوند است که جانشین برای پیامبر خاتمش ص بعنوان ولّی مومنین پس از او بر گزیند و نه کس دیگر، می توان به آیات مرتبط با مبحث ارث اشاره کرد؛ این که میراث آسمان ها و زمین برای خداست و او به هر کس یا قوم که بخواهد ارث می دهد، از جمله این که پیامبری را وارث پیامبر دیگری قرار داده است و ... 0

نتیجه گیری مباحث گفتار نهم

   نتیجه ی دو مطلب اخیر مندرج در گفتار نهم این که این خداوند است که کسانی را به سوی خود بر می گزیند، در قالب نبی و رسول یا امام ولّی؛ و دیگر این که وظیفه ی رسول فقط ابلاغ انچه است که به او وحی و فرو فرستاده شده و نه جز آن، پس باید فقط پیروی آنچه را که به حق از جانب خداوند بر حضرت محمد ص نازل شده است را بعنوان یک مومن نمود و از او توفیق انجام کارهای شایسته را که رضایتش در آن باشد را نمود. که هدایت و رستگاری در چنین پیروی ایی به فضل الهی نهفته است. آمین