گفتار چهارم : سوره ی مبارکه ی نور

الف ) سر آغاز این سوره ی مبارکه همچون دیگر سوره های قرآن مجید، به جز سوره برائت (توبه) با نام مقدس و یگانه ی خود آن حضرت جل عظمته یعنی « الله » که بخشنده و مهربان است می باشد : بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ.

ب ) « سُورَةٌ أَنزَلْنَاهَا وَفَرَضْنَاهَا وَأَنزَلْنَا فِیهَا آیَاتٍ بَیِّنَاتٍ لَّعَلَّکُمْ تَذَکَّرُونَ . (1) نور »

   توضیح اینکه خداوند یکتا این سوره را فرو فرستاده و واژه ی سوره را نیز در آن بکار برده و آن را واجب کرده ، که در این سوره آیاتی روشن نازل کرده است. باشد که مردم یادآور شوند و شأن نزول آن را که در برگیرنده ی چه موضوعاتی که در آیات بعد این سوره به صورت روشن بیان فرموده است برابر نام روشن این سوره، که « نور » است بدانند؛ بشنوند و فرمان ببرند و ترویج و تبلیغ نمایند. ان شاءالله .

پ ) « الزَّانِیَةُ وَالزَّانِی فَاجْلِدُوا کُلَّ وَاحِدٍ مِّنْهُمَا مِئَةَ جَلْدَةٍ وَلَا تَأْخُذْکُم بِهِمَا رَأْفَةٌ فِی دِینِ اللَّهِ إِن کُنتُمْ تُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَالْیَوْمِ الْآخِرِ وَلْیَشْهَدْ عَذَابَهُمَا طَائِفَةٌ مِّنَ الْمُؤْمِنِینَ (2) الزَّانِی لَا یَنکِحُ إلَّا زَانِیَةً أَوْ مُشْرِکَةً وَالزَّانِیَةُ لَا یَنکِحُهَا إِلَّا زَانٍ أَوْ مُشْرِکٌ وَحُرِّمَ ذَلِکَ عَلَى الْمُؤْمِنِینَ (3) وَالَّذِینَ یَرْمُونَ الْمُحْصَنَاتِ ثُمَّ لَمْ یَأْتُوا بِأَرْبَعَةِ شُهَدَاء فَاجْلِدُوهُمْ ثَمَانِینَ جَلْدَةً وَلَا تَقْبَلُوا لَهُمْ شَهَادَةً أَبَدًا وَأُوْلَئِکَ هُمُ الْفَاسِقُونَ (4) إِلَّا الَّذِینَ تَابُوا مِن بَعْدِ ذَلِکَ وَأَصْلَحُوا فَإِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَّحِیمٌ (5) وَالَّذِینَ یَرْمُونَ أَزْوَاجَهُمْ وَلَمْ یَکُن لَّهُمْ شُهَدَاء إِلَّا أَنفُسُهُمْ فَشَهَادَةُ أَحَدِهِمْ أَرْبَعُ شَهَادَاتٍ بِاللَّهِ إِنَّهُ لَمِنَ الصَّادِقِینَ(6) وَالْخَامِسَةُ أَنَّ لَعْنَتَ اللَّهِ عَلَیْهِ إِن کَانَ مِنَ الْکَاذِبِینَ (7) وَیَدْرَؤأُعَنْهَا الْعَذَابَ أَنْ تَشْهَدَ أَرْبَعَ شَهَادَاتٍ بِاللَّهِ إِنَّهُ لَمِنَ الْکَاذِبِینَ (8) وَالْخَامِسَةَ أَنَّ غَضَبَ اللَّهِ عَلَیْهَا إِن کَانَ مِنَ الصَّادِقِینَ(9) نور»./ این آیات کریمه می رساند که حفظ و ارتقای سلامت نفس و سلامت زندگی اعم از فردی ، مشترک و اجتماعی در دوری از انجام عمل زنا و دوری از نسبت دادن آن به دیگران، خواه نسبت دادن فردی به زن و یا زنانی و خواه نسبت دادن مردی به همسرش باشد. چه آنکه مرتبط با فعل زنا باید حکم خدا مبنی بر لزوم اجرای حد در مورد فاعلین زنا صورت پذیرد. و در ارتباط با نسبت دهندگان زنا به زنان، لازم است که برای صدق ادعای خود چهار گواه بیاورند در غیر این صورت تبعات آن برابر حکم خدا به شرح آیات مربوطه ی فوق دامن آنان را خواهد گرفت. که البته خداوند یگانه مرتبط با این امر راه توبه و اصلاح را باز گذاشته است. و اما در ارتباط با نسبت دادن این امر از سوی مردی به همسرش و نبودن چهار شاهد؛ لازم است که چهار بار به نام " الله " سوگند یاد کنند و در بار پنجم هم برای صادق بودن ادعای خود و یا کاذب دانستن ادعای دیگری باز به نام خداوند سوگند یاد کنند . و روشن است که این گروه نیز از آنجا که خداوند یگانه به تمام امور آگاه است؛ در صورت ادعا و سوگند دروغ به شرح مذکور، تبعات کار خود را خواهند دید. 

 نتیجه اینکه اولین مانع سر راه یک « زندگی سالم » فردی و بدنبال آن یک زندگی مشترک و اجتماعی؛ انجام عمل زنا و یا نسبت دادن آن به دیگران بدون یقین و یا بدون گواه آوردن است. و روشن است که این باید جزیی از زندگی مومنین باشد که از این امور پرهیز نمایند و بر اساس آیه ی 3 سوره نور ، نه تنها بدانند که نکاح آنان با زن و یا مرد زناکار و نیز مشرک حرام است (وَلا تَنْکِحُوا الْمُشْرِکَاتِ حَتَّى یُؤْمِنَّ وَلأمَةٌ مُؤْمِنَةٌ خَیْرٌ مِنْ مُشْرِکَةٍ وَلَوْ أَعْجَبَتْکُمْ وَلا تُنْکِحُوا الْمُشْرِکِینَ حَتَّى یُؤْمِنُوا وَلَعَبْدٌ مُؤْمِنٌ خَیْرٌ مِنْ مُشْرِکٍ وَلَوْ أَعْجَبَکُمْ أُولَئِکَ یَدْعُونَ إِلَى النَّارِ وَاللَّهُ یَدْعُو إِلَى الْجَنَّةِ وَالْمَغْفِرَةِ بِإِذْنِهِ وَیُبَیِّنُ آیَاتِهِ لِلنَّاسِ لَعَلَّهُمْ یَتَذَکَّرُونَ.221 بقره)، بلکه بدانند که نباید نزدیک این عمل زشت شوند چرا که بد راهی است (وَلا تَقْرَبُوا الزِّنَا إِنَّهُ کَانَ فَاحِشَةً وَسَاءَ سَبِیلا. 32 اسراء)، و همچنین بدانند که این عمل پلید از ویژگی های بندگان خدای بخشنده نیست: « وَالَّذِینَ لا یَدْعُونَ مَعَ اللَّهِ إِلَهًا آخَرَ وَلا یَقْتُلُونَ النَّفْسَ الَّتِی حَرَّمَ اللَّهُ إِلا بِالْحَقِّ وَلا یَزْنُونَ وَمَنْ یَفْعَلْ ذَلِکَ یَلْقَ أَثَامًا (68) یُضَاعَفْ لَهُ الْعَذَابُ یَوْمَ الْقِیَامَةِ وَیَخْلُدْ فِیهِ مُهَانًا (69) إِلا مَنْ تَابَ وَآمَنَ وَعَمِلَ عَمَلا صَالِحًا فَأُولَئِکَ یُبَدِّلُ اللَّهُ سَیِّئَاتِهِمْ حَسَنَاتٍ وَکَانَ اللَّهُ غَفُورًا رَحِیمًا (70) وَمَنْ تَابَ وَعَمِلَ صَالِحًا فَإِنَّهُ یَتُوبُ إِلَى اللَّهِ مَتَابًا (71 فرقان) ».

    اضافه اینکه؛ اما این موضوع یعنی دوری از زنا، حکمت دیگری هم دارد و آن این است که تضمین کننده ی « سلامت نسل بشر » از جنبه ی تکثیر است که برای تحقق این مهم؛ لازم است که هر قوم و امتی به صورت مشروع و در قالب « ازدواج » با مناسک قرار داده شده توسط خداوند یکتا  برایشان مبادرت نمایند. و البته روشنتر است که مومنین باید ضمن عمل؛ آیات خدا را برای تمام بندگان خدا برای ایمان آوردن به اذن حضرتش به او و ... بخوانند.

ت ) «وَلَوْلَا فَضْلُ اللَّهِ عَلَیْکُمْ وَرَحْمَتُهُ وَأَنَّ اللَّهَ تَوَّابٌ حَکِیمٌ (10) نور» .

    و این بدان معناست که اگر خداوند یکتا در شروع این سوره ی مبارکه از انجام عمل زنا و یا نسبت دادن آن به دیگران بدون آوردن چهار گواه، باز می دارد و احکام و حدودی را برای این دو گروه بیان می فرماید و حتا راه توبه به درگاهش و اصلاح را برای نسبت دهندگان امر به دیگران که چهار شاهد نداشته اند باز می گذارد و ...؛ همه و همه بدان خاطر است که این ها از فضل و رحمت او بر بندگانش و مومنین که توبه پذیر و در نزول آیات و بیان مصالح بندگانش حکیم است ناشی می شود، تا هیچ گاه با این امور ناشایست ، " سلامت نفس و زندگانی " بندگانش از مومنین با این آیات روشن به خطر نیفتد ؛ و کسی از بندگانش با انجام این گناهان، بدون ایمان و عمل صالح و یا اصلاح امر از دنیا نرود. به هر جهت همانطور که بیان شد لازم است که مومنین ضمن شنیدن و فرمان بردن آیات خدا؛ آنها را برای هدایت یافتن مردم به اذن الهی و دست برداشتن از این امور ناشایست و نهی شده ی مزبور و توبه به درگاهش و اصلاح امر بخوانند.

ث ) « إِنَّ الَّذِینَ جَاؤُوا بِالْإِفْکِ عُصْبَةٌ مِّنکُمْ لَا تَحْسَبُوهُ شَرًّا لَّکُم بَلْ هُوَ خَیْرٌ لَّکُمْ لِکُلِّ امْرِئٍ مِّنْهُم مَّا اکْتَسَبَ مِنَ الْإِثْمِ وَالَّذِی تَوَلَّى کِبْرَهُ مِنْهُمْ لَهُ عَذَابٌ عَظِیمٌ (11) لَوْلَا إِذْ سَمِعْتُمُوهُ ظَنَّ الْمُؤْمِنُونَ وَالْمُؤْمِنَاتُ بِأَنفُسِهِمْ خَیْرًا وَقَالُوا هَذَا إِفْکٌ مُّبِینٌ(12) لَوْلَا جَاؤُوا عَلَیْهِ بِأَرْبَعَةِ شُهَدَاء فَإِذْ لَمْ یَأْتُوا بِالشُّهَدَاء فَأُوْلَئِکَ عِندَ اللَّهِ هُمُ الْکَاذِبُونَ(13)وَلَوْلَا فَضْلُ اللَّهِ عَلَیْکُمْ وَرَحْمَتُهُ فِی الدُّنْیَا وَالْآخِرَةِ لَمَسَّکُمْ فِی مَا أَفَضْتُمْ فِیهِ عَذَابٌ عَظِیمٌ(14)إِذْ تَلَقَّوْنَهُ بِأَلْسِنَتِکُمْ وَتَقُولُونَ بِأَفْوَاهِکُم مَّا لَیْسَ لَکُم بِهِ عِلْمٌ وَتَحْسَبُونَهُ هَیِّنًا وَهُوَ عِندَ اللَّهِ عَظِیمٌ (15) وَلَوْلَا إِذْ سَمِعْتُمُوهُ قُلْتُم مَّا یَکُونُ لَنَا أَن نَّتَکَلَّمَ بِهَذَا سُبْحَانَکَ هَذَا بُهْتَانٌ عَظِیمٌ (16) یَعِظُکُمُ اللَّهُ أَن تَعُودُوا لِمِثْلِهِ أَبَدًا إِن کُنتُم مُّؤْمِنِینَ (17) وَیُبَیِّنُ اللَّهُ لَکُمُ الْآیَاتِ وَاللَّهُ عَلِیمٌ حَکِیمٌ (18) نور ».  

   این آیات کریمه که باز در جهت حفظ سلامت زندگی مومنین و بلکه ارتقاء و کمال آن است میرساند که مومنین نباید بدون « دانش » پیرامون آنچه در ارتباط با دیگران که بهتان است، چیزی را نخست باور کنند و بعد هم برای دیگران بازگو نمایند. چرا که برای همه ی مشمولین امر اعم از سرآغاز این بهتان و بدنبالش پخش و شایع کنندگان آن، تبعات دنیایی و آخرتی از سوی خداوند در بر خواهد داشت. و این بدان معناست که وقتی انسان برابر کلام مقدس الهی به چیزی دانش ندارد، نباید بر آن توقف نماید چرا که مسئولیت دارد: «وَلا تَقْفُ مَا لَیْسَ لَکَ بِهِ عِلْمٌ إِنَّ السَّمْعَ وَالْبَصَرَ وَالْفُؤَادَ کُلُّ أُولَئِکَ کَانَ عَنْهُ مَسْئُولا (36 اسراء) ».

    به هر جهت خداوند یکتا ، باز مومنین را مشمول فضل و رحمت خود در دنیا و آخرت قرار داده و نه تنها با بیان این آیات؛ آنان را به راه راست از جانب خود راهنمایی کرده و راه را برای باقی ماندن در نور و بیرون رفتن از تاریکی ها بدانان با آیاتش نموده، بلکه باز از فضل و رحمتش به آنان یادآور شده و اتمام حجت نموده که پس از نزول آیاتش و آمدن « دانش کتاب » برای آنها، دیگر نباید پیروی بهتان ها و اموری را که بدان دانش ندارند را بنمایند و حتا آن را سهل گرفته بازگو و شایع کنند چرا که با آمدن « دانش » و هدایت بر اساس آیات الهی و بازگشت به قبل و یا باقی ماندن در قبل یعنی شنیدن و باور و شایع کردن بهتانها در ارتباط با دیگر مومنین؛ سر انجام چنین کارهایی را فقط خداوند یکتا می داند، چرا که آیات خود را که دانای به تمام امور و فرزانه و حکیم است را به روشنی برای همه بیان نموده است.

 به هر جهت برای دانستن کم و کیف راههای کسب و باقی ماندن در صحت و سلامت نفس و سعادت زندگی، باید آیات خداوندی را ملاک ایمان خویش قرار داد و ضمن عمل به آن برای دیگران نیز آیات روشن قرآن را خواند و ترویج و تبلیغ کرد و نه کلام دیگری جز آن را. تا به فضل الهی و با انجام اعمال صالح، از کامروایان و رستگاران در ضمن یک زندگی سالم بود. ان شاءالله.

ج ) «إِنَّ الَّذِینَ یُحِبُّونَ أَن تَشِیعَ الْفَاحِشَةُ فِی الَّذِینَ آمَنُوا لَهُمْ عَذَابٌ أَلِیمٌ فِی الدُّنْیَا وَالْآخِرَةِ وَاللَّهُ یَعْلَمُ وَأَنتُمْ لَا تَعْلَمُونَ (19)وَلَوْلَا فَضْلُ اللَّهِ عَلَیْکُمْ وَرَحْمَتُهُ وَأَنَّ اللَّه رَؤُوفٌ رَحِیمٌ (20)  نور ».

   برابر آیه ی 19 این سوره یعنی نور، از دیگر مواردی که باعث می شود که کسی نه تنها از « سلامت نفس و آرامش و عافیت زندگی » برخوردار نباشد؛ بلکه نتیجه ی کارش گرفتار عذاب دردناک خداوندی شدن باشد؛ این است که چنین کسی یا کسانی ، دوستدار این باشند که فحشا در بین مومنین شایع شود.

   پس یکی دیگر از عوامل موثر در سلامت زندگی به ویژه "فردی"؛ اعم از دنیایی و آخرتی، در پرهیز از این امر ناستوده و نکوهیده و غیر مشروع یعنی دوست داشتن شیوع فحشا اعم از زنا و لواط در بین مومنین است. و تمام اینها برای اینکه کسی بدنبال چنین کاری و راهی نرود و یا اگر خدای ناکرده رفته و از حکم الهی پیرامون آن برابر این آیه ی روشن الهی آگاهی نداشته و ندارد و به محض دانش پیدا کردن باید به درگاهش توبه و انابه نماید؛ همه و همه به فضل و رحمت گسترده ی الهی بر بندگانش که مهرورز و مهربان است بر می گردد، تا مبادا با این کار ناپسندِ خویش، مورد عذاب دردناکش قرار گیرند و سعید و سلامت در دنیا و آخرت نباشند و ...